Sürekli aynı şeyleri yapmak ve yaşamak anlamına gelen monoton ya da rutin hayat çoğu kişinin yakındığı bir durumdur. Herkes bir telaş içinde sıkışıp kalmış olabileceğini hissettiği dönemlerden geçer. Kişi aynı eski şeyleri yapar fakat “Aslında hiçbir yere varılmıyor.” şeklinde düşünür. Ve kişiyi heyecanlandıran şeylerin varlığı azalır. Hedeflere doğru ilerlemek yerine, kişi aynı noktada saplanıp kalır. Bu durum içinde kişi kendini gergin hisseder. Bu durum sinir bozucu olabilir. Ancak bu durumu neden yaşadığını anlamak, tekrar motive olmak ve heyecanlanmak için yapılabilecek şeyler vardır. Bu monoton hayattan nasıl kurtulabileceğiniz konusunda atılacak adımlarla ilgili açıklamaları aşağıda bulabilirsiniz:
Monotonluğa Dair İşaretler
Sıkışmış olma durumu, ilk başta fark edilmeyen bir şeydir. Bu duygular genellikle zamanla yavaşça oluşur. Günden güne, aynı rutinleri takip etmek ve bir sonuca ulaşılmadığını fark etmek zaman alan bir durumdur. Bu sıkıcı durum ancak kişi çok bunaldığında ortaya çıkar. İşte kişinin monoton hayatında nasıl hissettiğine dair belirtilerden bazıları aşağıdaki gibidir;
Her gün aynı görünür: Kişi haftanın hangi günü olduğunu hatırlamakta bile sorun yaşayabilir. Çünkü her günü birbiriyle aynıdır, bu yüzden günleri birbirinden ayırt edilemez hissedebilir.
Hiç bir şey yapmak istemez: Kişinin amacı gün bitinceye kadar sadece ayak ayak üstüne atarak oturmaktır.
Motive olmamış hisseder: Kişi yeni projeler üstlenmek veya yaratıcı işlerle uğraşmak isteyebilir, ancak bunu yapmaya çalıştığında bile, fikirleri ve motivasyonu bitmiş gibi hissedebilir
Güçsüz hisseder: Kişi yeni şeyler denemek istese bile kendini güçsüz hissedebilir. Bu da yeni şeyler yapmasını engeller.
Değişmek ister fakat başarısızlıktan korkar: İşleri değiştirmenin uzun vadede kendini daha mutlu edeceğini bilse bile aynı durumda kalmayı tercih eder. Çünkü olası başarısızlık duygusundan korkar.
Hatırlanması gereken bir şey, bazen bu duyguların bir telaş içinde sıkışıp kalmaktan daha fazlası olabileceğidir. Bu tür duygular gerçekte depresif rahatsızlık (PDD) gibi daha ciddi bir şeyin belirtileri olabilir. Bu hafif fakat kronik duygu durum bozukluğu, depresyondan daha az şiddetli olan ancak sıklıkla daha uzun süren semptomlarla karakterizedir.
İnsanlar genellikle bu semptomları, hissetmekte oldukları şeyin aslında bir depresyon biçimi olduğunu kabul etmeden yıllarca yaşarlar. Düşük ruh hali, azalan enerji, ilgi kaybı ve zevk kaybı bu durumun genel belirtileridir. PDD yaşadığınızdan şüpheleniliyorsa hissedilen şey hakkında bir doktorla veya terapistle görüşülmelidir.
Rutinin Kaynağını Bulmak
Kişiler hayatlarının monoton geçtiğini fark etse bile bir sonraki adımın ne olması gerektiği hakkında bilgi sahibi olmayabilirler. Hatırlanması gereken bir şey, tüm isyanların aynı olmadığıdır. Bu durumu yaşayan kişiler hayatlarında ciddi değişiklikler yapmadan önce, hoşnutsuzluk duygularına neyin neden olduğunu bulmaları gerekir. Mesela kişi eşiyle, sevgilisiyle, iş ortağıyla ilişkilerinde bu ilişkilerin monotonlaştığını düşünebilir. Sağlık, ailesel durumlar, arkadaşlıklar, hobiler ve hatta ev bu tür mutsuzluk duygularının kaynağı olabilir.
Bu duyguların neden böyle hissedildiği anlaşıldıktan sonra kişi kendini kesinlikle suçlamamalı ve eleştirmemelidir. Sorunu en aza indirmek ve hisleri önemsiz göstermeye çalışmak kolaydır. Bunun için kişinin harika bir hayatım var, böyle hissetme hakkım yok diye de düşünmesi etkili yollardan biridir. Bu tür düşünceler üretken olabilir ve kişiyi daha da uzun bir süre için sıkıntıya sokar. Her şey olduğu gibi iyi olabilir, ancak kişi bulunduğu durumdan memnun değilse, olayları değiştirmenin ve heyecanı yeniden kazanmanın yollarını aramanın zamanı gelmiştir demektir. Bu zihin durumunu iyileştirmeye yönelik ilk adımdır ve sonrasında bu çözüme ulaşmak için atılabilecek adımlar tespit edilmelidir.
Rutinden Nasıl Çıkılır?
Bu olumsuz döngüyü kırmak ve ileri gitmek için yapılabilecek bazı şeyler vardır. Aşağıda rut dışına çıkmak için uygulanabilecek yollardan birkaçı bulunmaktadır;
Kendine iyi bakmak: Kişiyi monoton düşüncesinden çıkmak için önce öz bakıma bir göz atmalıdır. Şayet öz bakımında bir şey eksik görünüyorsa, bunu tamamlaması gerekir. Sağlıklı beslenme, yeterli uyku, günlük egzersiz, sosyal destek, hem fiziksel hem de duygusal sağlığın temel bileşenleridir. Bu alanlardan bazılarının iyileştirilmesi gerekiyorsa, nu konular da biraz daha iyi hassas olmak için yollar aranmalıdır. Kişinin kendisine özen göstermesi, yaşam tekrar odaklanmak ve heyecanlanmak için ihtiyaç duyulan enerjiye sahip olmayı sağlar.
Rutinleri değiştirmek: Gündüz ve gün içerisinde aynı rutinleri izlemeye devam etmek, ileriye dönük hareket etmeyi zorlaştırabilir. İnsanlar alışkanlık yaratma eğilimindedir ve bazen bir sıkıntıya sıkışmış olma hissi sıkıntı duygusundan kaynaklanabilir. Her şeyi bir şeyleri değiştirip farklı deneyimler ekleyebileceğiniz yolları arayın. Rutinleri değiştirmek için denenebilecek bazı şeyler aşağıda verilmiştir;
Bir konuşma başlatmak: Bu, sosyal bağlantıları genişletmenin ve çevredeki insanlar hakkında ilginç şeyler öğrenmenin harika bir yolu olabilir.
Biraz eğlenmek: Arkadaşlarla takılmak, tutkulu olunan bir hobi peşinde koşmak ya da gerçekten sevilen bir etkinlikle zaman geçirmek hafta boyunca enerjiyi tazelemeyi sağlar.
Yeni bir şey denemek: Çalışmak için yeni bir rota takip etmek, yeni bir şov izlemek veya kişisel eğitim için bir kursa kaydolmak kişinin etrafındaki dünyayı yeni ve farklı şekillerde keşfetmesini sağlar. Ve hayatına biraz renk katmasına yardımcı olabilir.
Anı yaşamak: Hayatın bir yönünden sıkılındıysa, anı yaşamaya çalışılmalı ve önceden planlanmış olmayan şeyleri yapılmalıdır. Yeni deneyimler yaşamak ve beklenmedik şeyler yapmaktan çekinmemek gerekir.
Açık Havada Vakit Geçirmek
Araştırmacılar, doğada olmanın beyinde olumlu bir etkisi olabileceğine dair kanıt bulmuşlardır. Örneğin, bir çalışmada, doğada yürüyüş yapmanın depresyon riskini artırabilecek bir davranış olan kendinden referanslı ruminasyonu azalttığı tespit edilmiştir. Yapılan bir başka çalışmada, doğa yürüyüşlerinin azalmış depresyon, stresin azalması ve zihinsel iyi oluşun artması ile ilişkili olduğuna dair veriler elde edilmiştir. Sadece doğada olmak zihinsel sağlık duyguyu arttırmakla kalmayıp, aynı zamanda yaratıcılığın gelişmesine de yardımcı olabileceğini gözlemlenmiştir. Eğer kişi kendini moralsiz hissediyorsa, yürüyüş yapmak için dışarı çıkmayı denemelidir. Beyninde dolaşan düşünceleri bırakmalı ve etrafındaki dünyaya dikkat etmeli, rahatlamaya, yeni şeyler düşünmeye ve gördüğü güzelliklerin tadını çıkarmaya çalışmalıdır. Eğer mümkünse biraz egzersiz yapmak günlük hayata yenilenmiş bir merak duygusuyla geri dönmek için harika bir yoldur.
Hedef Belirlemek
Hiç bir şey ile ilgilenmemek hayatı monotonlaştıran nedenlerin başında gelir. Dört gözle bekleyecek şeylere ve bir amaç duygusuna sahip olmak motivasyon için anahtar bileşenlerdir. Bu, cuma gecesi için tüm haftayı dört gözle beklemek gibi planları olan küçük şeyler olabilir. Ayrıca, ilişkiler ve kariyer ilgili daha büyük yaşam hedefleri içerebilir. Araştırmalar ileride dört gözle beklenilen şeylere sahip olmanın, insanların burada ve şimdiki sıkıntılarla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olabileceğini bulmuştur. Psikologlar uzun zamandır hazzı geciktirme yeteneğinin önemini kabul etmişlerdir. Bu gelecekte daha büyük ödüller kazanmak için insanlar daha iyi bir öz kontrol ve daha güçlü bir irade gücü geliştirebilirler.
Yapılan bir çalışmada, katılımcılardan gelecekte yapacakları bir tatil etkinlikleri hakkında düşünmeleri istenmiştir. Sonuç olarak, bu katılımcılar kumar konusundaki dürtülerini daha iyi frenleye bilmişlerdir. Geleceği düşünerek, sadece bir an için memnuniyet arzusundan uzaklaşmak yerine, uzun vadeli hedeflerine odaklanabildiler. Kişiler dört gözle bekleyeceği bir hedef belirlemek için yapabilecekleri hakkında bilgileri aşağıda bulabilirsiniz;
Planlar yapmak: Beklentide bulunmak büyük bir güç kaynağıdır. Kişi izleyebileceği bir film için veya en sevdiği tatili yapmak için dört gözle bu anları bekler. Ancak bu anlar kasıtlı olarak da yaratılabilir. Yerel bir noktaya günlük bir gezi yapmakla birlikte bir tatil planlanabilir, arkadaşlar çağrılabilir ve hafta sonu geceleri için plan yapılabilir. Dört gözle beklemek ve heyecanlanmak için kişinin kendine sebepler yaratması hedef belirlemede bir yoldur.
Küçük şeyleri gözden kaçırmamak: Öğle yemeği için en sevilen yere gidip gelmek ya da haftada bir kez en sevilen TV şovuna katılmak gibi küçük günlük ve haftalık ödüller bile, gelecekle ilgili bir beklenti oluşturmanın harika yoludur.
Başkalarına hizmet etmek için gönüllü olmak: Bir amaç duygusuna sahip olmak başkalarına yardım etmekten de gelebilir. Bu, arkadaş veya sevilen kişiler gibi kişinin hayatındaki insanlara yardım etmesi veya bir topluluğa katkıda bulunması olabilir. Yerel bir kuruluşa gönüllü olmak ya da politik aktiviteye katılmak bile dünya için yararlı bir şeylere katkıda bulunmanın yoludur. Bu tür etkinlikler kişiye daha büyük bir amaç ve anlam duygusu vermede yardımcı olabilir.
Motivasyonunuzu Artırma Üzerine Çalışmalar
Bazen ruttan çıkmak kendiliğinden gerçekleşiyor gibi görünmektedir. Örneğin, bir şey aniden yerine oturduğunda ve hisler ortadan kalktığında, bir süre bir sıkıntı içerisinde sıkışmış gibi hissedilebilir. Diğer durumlarda, daha aktif bir yaklaşım izlenmesi gerekebilir. Daha önce bahsedilen stratejilerden bazılarını deneniyorsa, ancak yine de rutinlik duygusu devam ediyorsa, motivasyona odaklanmak gerekebilir. Yapılan bir şey özellikle ilgi duyulmuyorsa veya heyecanlandırmıyorsa kişi kendini motive etmek için yollar bulması gerekebilir.
Bir rutine sıkışıp kalmış hissetmek sinir bozucu olabilir, ancak günlük rutinlere yenilik, macera ve heyecan duygusu eklemek için atılabilecek adımlar vardır. Zevk alınan şeylere ilgi duymama, mutlu duyguları hissetme zorluğu ve umutsuzluk hissi aslında depresyon belirtileri olabilir. Hissedilen şeyin bir sıkıntıdan daha fazla olduğundan şüpheleniliyorsa, kişi bir psikiyatriden yardım alabilir.
Kaynakça:
psycnet.apa.org
www.sciencedirect.com
doi.org